Küresel Atık Yönetimi: Geleceğin En Kritik Gündemlerinden Biri

Günümüz dünyasında hızla artan nüfus, şehirleşme ve tüketim alışkanlıkları, atık miktarını her geçen gün artırıyor. Bu durum yalnızca yerel ölçekte değil, küresel ölçekte de önemli bir sorun haline gelmiş durumda. Küresel atık yönetimi, artık yalnızca çevre politikalarının değil, sürdürülebilir kalkınma ve ekonomik stratejilerin de merkezinde yer alıyor.

Küresel Atık Yönetimi Nedir?

Küresel atık yönetimi, dünya genelinde oluşan tüm atıkların (evsel, endüstriyel, elektronik, tehlikeli, gıda, plastik vb.) toplanması, taşınması, geri dönüştürülmesi, yeniden kullanılması veya bertaraf edilmesi süreçlerini kapsayan bütüncül bir yaklaşımdır.

Amaç;

Çevreyi korumak,
İnsan sağlığını güvence altına almak,
Doğal kaynakları verimli kullanmak,
Sürdürülebilir kalkınmayı desteklemektir.

Temel Unsurlar

Atık Önleme ve Azaltma → En etkili yöntem atığın hiç oluşmamasıdır.
Yeniden Kullanım → Ürünlerin ömrünü uzatmak, yeni atık oluşumunu engeller.
Geri Dönüşüm → Atıkları hammaddeye dönüştürerek ekonomiye kazandırır.
Enerji Geri Kazanımı → Geri dönüştürülemeyen atıklardan enerji üretir.
Bertaraf → Çevreye en az zarar verecek yöntemlerle depolama sağlar.

Küresel Ölçekte Önemi

Çevresel Etki: Kontrolsüz atık, toprak, su ve hava kirliliğini artırır.
Sağlık Riski: Özellikle gelişmekte olan ülkelerde hastalıkların yayılmasına neden olabilir.
Ekonomik Katkı: Döngüsel ekonomi ve geri dönüşüm, maliyetleri düşürür ve yeni iş alanları yaratır.
İklim Değişikliği: Metan gazı ve açık yakma faaliyetleri, sera gazı emisyonlarını artırır.

Neden “Küresel”?

Atık, sınır tanımayan bir sorundur. Plastik atıklar okyanuslarda dolaşır, elektronik atıklar farklı ülkelere ihraç edilir. Dolayısıyla çözümün de uluslararası iş birliği, ortak standartlar ve küresel politikalar üzerinden yürütülmesi gerekir.

Sonuç

Küresel atık yönetimi, yalnızca çevresel değil, ekonomik ve sosyal boyutlarıyla da insanlığın geleceğini doğrudan ilgilendiren bir konudur. Etkin atık yönetimi ve döngüsel ekonomi uygulamaları, hem gezegenimizin korunması hem de sürdürülebilir bir gelecek inşası için kritik bir rol oynuyor.

Sıralama	Sıralama 2022	Ülke	Oluşan Atık (kg)	Geri Dönüşüm (kg)	Yakma (kg)	Çöp Sahası (kg)	Geri Dönüştüm %	Puan
1	↑ 07	Japan	326 kg	63 kg	245 kg	3 kg	19%	100
2	↓ 01	South Korea	438 kg	236 kg	91 kg	56 kg	54%	99,6
3	↑ 32	Estonia	373 kg	142 kg	159 kg	2 kg	38%	99,5
4	↓ 03	Germany	601 kg	270 kg	184 kg	7 kg	45%	99,4
5	↑ 17	Austria	803 kg	334 kg	284 kg	17 kg	42%	98,6
6	↓ 05	Finland	468 kg	135 kg	256 kg	2 kg	29%	97,9
7	↑ 11	Belgium	689 kg	232 kg	310 kg	1 kg	34%	96,2
8	↑ 09	Sweden	392 kg	79 kg	230 kg	4 kg	20%	92,6
9	↓ 06	Norway	724 kg	227 kg	339 kg	39 kg	31%	92,5
10	↓ 04	Switzerland	677 kg	193 kg	324 kg	0 kg	29%	91,3
11	↓ 10	Luxembourg	712 kg	224 kg	291 kg	21 kg	31%	88,1
12	↓ 08	Netherlands	468 kg	129 kg	188 kg	7 kg	28%	87,6
13	↑ 22	Slovenia	517 kg	231 kg	69 kg	49 kg	45%	85,5
14	↑ 16	Lithuania	446 kg	110 kg	180 kg	35 kg	25%	84,2
15	↓ 12	Ireland	623 kg	161 kg	268 kg	93 kg	26%	80,3
16	↓ 02	Denmark	802 kg	187 kg	364 kg	12 kg	23%	78,1
17	↑ 34	Italy	486 kg	141 kg	90 kg	88 kg	29%	71,4
18	↔ 18	United Kingdom	436 kg	114 kg	50 kg	40 kg	26%	69,3
19	↓ 14	France	530 kg	120 kg	161 kg	121 kg	23%	68,8
20	↓ 13	Poland	367 kg	58 kg	76 kg	111 kg	16%	66,8
21	↑ 27	Slovakia	472 kg	154 kg	36 kg	183 kg	33%	64,8
22	↑ 37	Latvia	464 kg	157 kg	14 kg	202 kg	34%	62,8
23	↓ 22	Colombia	243 kg	19 kg	0 kg	214 kg	8%	60,5
24	↓ 20	Czechia	570 kg	175 kg	69 kg	263 kg	31%	56,9
25	↓ 15	Hungary	429 kg	83 kg	53 kg	233 kg	19%	55,4
26	↔ 26	Costa Rica	325 kg	42 kg	10 kg	255 kg	13%	53,9
27	↓ 23	Spain	465 kg	96 kg	49 kg	223 kg	21%	53,3
28	↑ 29	New Zealand	608 kg	213 kg	0 kg	304 kg	35%	49,2
29	↑ 30	Iceland	595 kg	123 kg	93 kg	196 kg	21%	48,7
30	↓ 24	Portugal	505 kg	66 kg	92 kg	285 kg	13%	44,4
31	↑ 35	Mexico	359 kg	13 kg	0 kg	219 kg	4%	43,6
32	↑ 38	Turkey	380 kg	49 kg	0 kg	330 kg	13%	43,5
33	↓ 19	Australia	543 kg	100 kg	64 kg	286 kg	18%	42,9
34	↓ 31	Canada	694 kg	192 kg	34 kg	468 kg	28%	30,30
35	↓ 28	Greece	519 kg	82 kg	8 kg	420 kg	16%	29,00
36	↓ 25	United States	951 kg	284 kg	127 kg	447 kg	30%	28,70
37	↓ 36	Chile	437 kg	2 kg	1 kg	417 kg	0%	22,10
38	↓ 33	Israel	650 kg	49 kg	9 kg	524 kg	8%	0,00

52 thoughts on “Küresel Atık Üretimi”